Activiteiten

Hellums Paasspel

Het Hellums Paasspel is gebaseerd op een voor Nederland uniek, 12e-eeuws handschrift van een missaal, dat waarschijnlijk in gebruik is geweest in de St. Walfriduskerk van Hellum (Gr.) en bewaard wordt in Museum Catharijneconvent te Utrecht.

Het Hellums Paasspel
De traditie van paasspelen dateert uit de 10de eeuw en kan worden beschouwd als de oudste vorm van muziektheater in de westerse wereld. Het is gebaseerd op het liturgische gebruik om het kruisbeeld van Christus op Witte Donderdag en Goede Vrijdag op te bergen als metafoor voor zijn afwezigheid na de kruisdood. Op paasochtend wordt het kruisbeeld dan weer tevoorschijn gehaald. Dit paasspel handelt om de dialoog van de drie Maria’s bij het graf van Christus. Zij zien verbaasd dat de steen voor het graf al is weggerold en dat het graf leeg is. Engelen brengen hun de boodschap dat Christus verrezen is. Daarna volgen scènes van hollende apostelen naar het graf, het tonen van de zweetdoek en tenslotte is er een afsluitend Te Deum. Het spel wordt geregisseerd door de Groningse regisseur Ben Smit.

Het ensemble bestaat uit vijf zangeressen: Nancy Mayer, Marian van der Heide, Mariana Pimenta, Mariela Anazco en Alice Boccafogli. Zij worden begeleid door Tomas Flegr op middeleeuws carillon en Jankees Braaksma op het Rutland orgel, een replica van een middeleeuws orgel dat in 1999 is gebouwd door de Winschoter orgelbouwer Winold van der Putten.

Jankees Braaksma (blokfluit, middeleeuws orgel, leiding) studeerde blokfluit aan de conservatoria te Groningen en Amsterdam. Met een stipendium van de stad Groningen studeerde hij middeleeuwse muziek aan de Schola Cantorum Basiliensis in Bazel (Zwitserland). Behalve blokfluitist is Jankees bespeler van drie door de orgelbouwer Winold van der Putten gebouwde portatieven (kleine draagbare orgels uit de periode 1300-1450) en een in 1999 door Winold van der Putten gereconstrueerd blokwerkorgel uit de 13e eeuw, dat tijdens dit concert te beluisteren zal zijn.

Over het manuscript zelf
Het 12de-eeuwse missaal is één van de zeer bijzondere vroege handschriften uit de collectie Museum Catharijneconvent. Waar het geschreven is, Utrecht, Groningen of Münster, is onduidelijk. Opmerkelijk is dat in het Proprium Sanctorum, of Eigen der Heiligen (op 22 juni), drie gebeden zijn opgenomen tot de H. Walfridus, een heilige die eigenlijk alleen in het noorden van ons land, met name in Bedum, vereerd werd. Een klein detail in het handschrift verraadt iets van de geschiedenis van het boek. Een Latijnse inscriptie die zich laat vertalen als 'Folker, pastoor te Hellum maakt bekend ...' geeft aanleiding tot de gedachte dat het boek in de kerk van Hellum gebruikt is. Wellicht is het zelfs voor die kerk geschreven, want naast de kerk in Bedum is de kerk van Hellum de enige Walfriduskerk van ons land. Deze is gesticht aan het einde van de 11de of het begin van de 12de eeuw. Bijzonder is het missaal ook vanwege een Paasspel dat is opgenomen in de tekst voor de zondag van Pasen (f. 45v). Beschreven wordt hoe men tijdens het spel in processie met wierookvaten naar het graf, een rustaltaar, ging en terugkwam met de eucharistische gaven, een linnen doek en een kruis dat driemaal, telkens hoger, werd opgeheven. Daarbij werd gezongen “Christus Dominus surrexit” (Christus de Heer is verrezen). Dit Paasspel is verwant aan een Duitse traditie, de zogenaamde Jüngerlauf, die in het bisdom Utrecht geen invloed schijnt te hebben gehad. Het missaal zou dus in het Groningse deel van het bisdom Münster geschreven kunnen zijn. Op het rechterblad is later een bewerking van de Paassequentie Victimae Paschali laudes toegevoegd op een notenbalk: Virginis Mariae laudes... (f. 46rb).

Het Hellums Paasspel werd door Super Librum eerder uitgevoerd in 2001 (Groninger Museum), 2017 (Aduard) en 2022 (Garmerwolde en Hellum).

Het wordt beschreven in het in 2013 verschenen boek (met CD) Klinkende Klei - Middeleeuwse muziek uit Groningen en Ommelanden door Everhard Huizing & Jankees Braaksma.

De muziek van het Paasspel is door Super Librum uitgebracht op CD en kan op de meeste internetfora als Spotify en ITunes worden beluisterd.

In 1985 heeft hij het Groninger ensemble voor middeleeuwse muziek ‘Super Librum’ opgericht. De naam ‘Boven het Boek’ verwijst naar de kunst van het improviseren op een niet letterlijk uitgeschreven notenbeeld. Met dit ensemble heeft Jankees Braaksma op veel Europese oude muziekfestivals opgetreden en heeft hij een tiental Cd-opnamen gemaakt. Voor meer informatie over het ensemble kijkt u op www.superlibrum.nl.

Dit concert wordt mede mogelijk gemaakt door bijdragen uit de Stichting J.B. Scholtenfonds en Kunstraad Groningen.

Locatie	Groningen: Akerkhof 2
Tijd	Aanvang 20:00 uur

Lees meer

Orgelconcert in het teken van pasen

Orgelconcertje in het teken van Pasen in de kerk van Engelbert. Aanvang 15.30 uur, kerk open 15.00 uur.

Locatie	Engelbert: Engelberterweg 39
Tijd	Aanvang 15:00 uur
Prijs	Toegang gratis

Hellums paasspel

In dit ontroerende geënsceneerde paasspel wordt gezongen hoe de drie Maria’s ‘s morgens vroeg naar het graf lopen, terwijl ze zich afvragen wie de grafsteen weg zal rollen. Bij het graf aangekomen blijkt het graf al geopend te zijn, en de dode verdwenen; in een korte dialoog vertellen de engelen hen dat Christus is verrezen.Het Hellums paasspel is gebaseerd op een voor Nederland uniek 12e-eeuws handschrift van een misboek dat waarschijnlijk in gebruik is geweest in de St. Walfriduskerk van Hellum. De traditie van paasspelen dateert uit de 10-de eeuw en kan worden beschouwd als de oudste vorm van muziektheater in de westerse wereld. Zangeressen: Nancy Mayer, Marian van der Heide, Mariana Pimenta, Mariela Anazco en Alice Boccafogli. Begeleiding: Tomas Flegr, middeleeuws carillon en Jankees Braaksma, Rutland orgel, een replica van een middeleeuws orgel gebouwd door de Winschoter orgelbouwer Winold van der Putten. Regie: Ben Smit

Reserveren: https://www.kerkmiddelstum.nl/activiteiten.

Locatie	Middelstum: Hippolytuskerk Middelstum
Tijd	Aanvang 20:00 uur
Prijs	Toegang EUR 25,00

Lees meer

Tentoonstelling Noorderlicht

Vijf fotografen verbeelden het verhaal van leden van de Historische Vereniging Middelstum. Het resultaat wordt tentoongesteld in de Hippolytuskerk. Dit bijzondere project is tot stand gekomen door een meerjarige samenwerking tussen Stichting Fotografie Noorderlicht en het BPD Cultuurfonds, genaamd Hernieuwde Energie. Deze samenwerking richt zich op de gevolgen van de gaswinning in de provincie Groningen. Binnen dit project werken o.a. fotografen, auteurs, collega-instellingen en inwoners aan het verbeelden van Groningen als een provincie is transitie. Vanaf 15 april is het verhaal van de Historische Vereniging Middelstum gedurende de openingstijden van de Hippolythuskerk(dagelijks van 10-17) te bekijken.

De fotografen zijn: Pieter Tonnis de Graaf (foto), Caroline Penris, Marc Knip, Anita Oosterloo en Erik Slot

In samenwerking met: Pieter Goldhoorn, FréTuitman, Jannie en Jakob Blaauw, Jacob Hogendorf - Dick Wijchgel en de plaatselijke commissie Hippolytuskerk.

Locatie	Middelstum: Hippolytuskerk Middelstum
Tijd	Dagelijks 10:00 - 17:00 uur
Prijs	Toegang gratis

Hans Stobbe "Die Winterreise" van Schubert

Winterreise is een cyclus van 24 liederen getoonzet door Schubert voor zangstem en piano naar gedichten van Wilhelm Müller. De eerste "Abtheilung" van twaalf liederen werd voltooid in februari 1827, de tweede met de overige twaalf in oktober van dat jaar. Schubert is in zijn liederen beïnvloed door de Erste Berliner Liederschule, die zich ontwikkelde tot het voorstaan van eenvoudige melodieën als van volksliederen. Maar ook door grote voorbeelden als Beethoven in zijn “Adelaïde” en Mozart in “Das Veilchen”. Leerde voordien de affectenleer van Bach, Händel en zelfs Haydn en Mozart dat bepaalde emoties gekoppeld waren aan een bepaalde toonsoort en accoordgang, de romantische componist stelt zijn gevoelens centraal en Schubert deed dat vooral door een afwisseling van mineur en majeur toonsoorten.
Willem Brons is pianist en Hans Stobbe bariton.

Kerk is geopend vanaf 19:30

Locatie	Beerta: Bartholomeuskerk Beerta
Tijd	Aanvang 20:00 uur
Prijs	Toegang EUR 20

Klavecimbel - Cello - Barokfluiten

Maak deze ochtend kennis met het

ENSEMBLE ERAN WAJSENBLUM

Eran studeerde in Israël en Amsterdam en streek na een internationaal tournee neer in Bellingwolde. Eran is uitvoerend musicus en docent.

Voor het concert in ons kerkje heeft hij zich omringd met twee in de landelijke barokmuziekwereld bekende collega’s. Vincent van Laar, als continuospeler en solist is o.a. verbonden aan Concerto d’Amsterdam en The Northern Consort. En Wilma van der Wardt, cello is actief in binnen- en buitenland in verscheidene barokorkesten en ensembles zoals Concerto d’Amsterdam. Op het programma muziek van: Bach, Purcell, Telemann, Pachelbel en Händel.

Locatie	Oudeschans: Molenweg 16
Tijd	Aanvang 11:30 uur
Prijs	Toegang EUR 10,00

Lees meer

Mantrazang

Op verschillende maandagen en dinsdagen ben je van harte welkom om mantra’s te komen zingen met, in de pauze, tijd voor een kopje thee. (niet in juli en aug.) Mantra’s zijn oeroude bezielende woorden, gezongen en herhaald. Al duizenden jaren door vele volkeren in allerlei talen gezongen. Een vorm van zingen met aandacht en intentie. Na iedere mantra volgt stilte om jezelf en de omgeving te ervaren. Het zingen van mantra’s geeft ontspanning, verbinding en ruimte en daarmee openheid naar alles. Laat de klanken van de mantra je hart beroeren!

Opgave
Geef je op via stersylvia7@gmail.com. Na opgave krijg je de mantra’s toegestuurd via de mail.

Locatie	Tolbert: Hoofdstraat 48
Tijd	10:00 - 11:30 uur
Prijs	Toegang EUR 5,00; reserveren gewenst

Expositie Oorlog en Bevrijding Noordwest Groningen 1940-1945

Van vrijdag 21 april 2023 t/m zondag 14 mei 2023 is er een bijzondere expositie van het Bevrijdingsmuseum Noord Nederland over de oorlog en bevrijding 1940-1945. In de monumentale Donatuskerk aan het Kerkpad 7 in Leermens is dan een fraaie expositie ingericht met foto’s, verhalen en toelichting, films en voorwerpen over de gebeurtenissen in het noordwesten van de provincie Groningen in de jaren 1940-1945. In de presentaties is aandacht voor de gebeurtenissen tijdens de oorlog en de bevrijding van de regio, dorpen en polders in een gedeelte van de huidige Gemeenten Eemsdelta en Het Hogeland in de jaren 1940-1945. Over het verzet, verzetsmensen en oorlogsslachtoffers. Over de bevrijding van onze regio. Over de rol van het vliegtuig in de Tweede Wereldoorlog en de in onze omgeving neergestorte vliegtuigen. Er zijn originele filmbeelden te zien van vliegtuigen en bombardemensvluchten tijdens de oorlog. In de presentatie Noordwest Groningen, Oorlog en Verzet 1940-1945 wordt getoond hoe na hevige beschietingen en gevechten de geallieerden onze provincie hebben bevrijd. Er zijn diverse oude filmjournalen te zien, zoals van de bevrijding van Usquert en Groningen. De monumentale Donatus Kerk is eigendom van de Stichting Oude Groninger Kerken en staat op een van de hoogte wierden van de provincie Groningen. De bouw is rond 1050 begonnen. De kerk is daarmee een van oudste in de provincie. Onder het koor bevindt zich een 16e-eeuwse grafkelder. Deze ruimte is in de Tweede Wereldoorlog gebruikt als schuilkelder. In de expositie wordt aandacht gegeven aan het verhaal van deze schuilkelder. Het is voor bezoekers mogelijk om vanuit het luik onder de preekstoel deze kelder te bekijken. In de Museumwinkel zijn boeken en dvd's te koop, dit alles over de periode oorlog en bevrijding. Aan de leestafels kunt u boeken en brochures inzien. In het gezellige Museumcafé zijn diverse consumpties verkrijgbaar. Voor vragen staan de museumvrijwilligers u graag te woord.


Op andere dagen uitsluitend voor groepen op afspraak.

Locatie	Leermens: Donatuskerk aan het Kerkpad 7 in 9912 PB Leermens.
Tijd	Vrijdag, zaterdag en zondag. 10:00 - 17:00 uur
Prijs	Toegang gratis

Barokzangconcert met de Russische sopraan Elena Fedorova

Sopraan Elena Fedorova neemt u mee op een muzikale reis terug in de tijd, naar de prachtige muziek van de barokperiode. Ze zingt verschillende aria’s geschreven door beroemde barokcomponisten zoals Alessandro Scarlatti, George Friedrich Händel en Antonio Vivaldi. Elena Fedorova, geboren in Rusland, begon al met zingen voor ze kon praten. Het is dan ook niet voor niets dat ze klassiek piano en klassieke zang heeft gestudeerd en de graad Master of Music heeft behaald. Ze heeft inmiddels al een drukke carrière achter de rug als soliste in landen als Rusland, Zwitserland en België. De energie en emoties van haar stem raken het hart van het publiek en laten een blijvende indruk achter. Dus kom genieten van de schoonheid en kracht van klassieke muziek!


Aanmelden bij: ankie.grooten@ziggo.nl / 0598446398

Locatie	Nieuw Scheemda: Hervonde kerk Hamrikkerweg 27 9943 PA NIEUW SCHEEMDA
Tijd	Aanvang 14:00 uur
Prijs	Toegang € 7,50 inclusief koffie / thee

Mantrazang

Op verschillende maandagen en dinsdagen ben je van harte welkom om mantra’s te komen zingen met, in de pauze, tijd voor een kopje thee. (niet in juli en aug.) Mantra’s zijn oeroude bezielende woorden, gezongen en herhaald. Al duizenden jaren door vele volkeren in allerlei talen gezongen. Een vorm van zingen met aandacht en intentie. Na iedere mantra volgt stilte om jezelf en de omgeving te ervaren. Het zingen van mantra’s geeft ontspanning, verbinding en ruimte en daarmee openheid naar alles. Laat de klanken van de mantra je hart beroeren!

Opgave
Geef je op via stersylvia7@gmail.com. Na opgave krijg je de mantra’s toegestuurd via de mail.

Locatie	Tolbert: Hoofdstraat 48
Tijd	10:00 - 11:30 uur
Prijs	Toegang EUR 5,00; reserveren gewenst